دستگاه واتر جت یکی از انواع دستگاه برش CNC است که، امروزه در صنعت کاربرد بسیار بالایی دارد. واترجت ها برای برش مواد سختتر مانند فلزات و سنگها به مواد مصرفیای نیاز دارند که بتوانند جسم موردنظر را راحتتر و با دقت بیشتری برش دهند.
دستگاه واتر جت یکی از انواع دستگاه برش CNC است که، امروزه در صنعت کاربرد بسیار بالایی دارد. یکی از دلایلی که باعث شده دستگاه واتر جت محبوبیت بیشتری در بین صنعتگران پیدا کند و از سال ۲۰۰۲-۱۹۹۷ استفاده آن ۱.۹ درصد رشد کند، ارزان و به صرفه بودن آن نسبت به دستگاههای برش لیزری است. واتر جت یکی از جدیدترین دستگاههای حوضه صنعت است که درزمینهٔ برش انواع فلزات، سنگها، چوبها و ... کاربرد دارد.
دستگاه واتر جت یا (Abrasive WaterJet machine) وسیلهای است که با استفاده از قدرت و فشار آب، قطعات فلزی و غیرفلزی (عمدتاً سنگها) را برش میدهد. ازآنجاییکه واتر جتها دارای تنظیم فشار آب هستند میتوان بهوسیله آنها هر جسم سخت و یا نرمی را برش داد. واترجت هر مادهای را با هر ضریب سختی برش میدهد، به همین دلیل میتوان گفت تنها ابزار برش سوپر آلیاژها و تیتانیوم است، برخی مواد که در اثر حرارت دود سمی تولید میکنند را با این روش میتوان برش داد، چون ماهیت این برش سرد است.
اگر بخواهیم بهصورت کلی درباره نحوه کار واترجت توضیح دهیم میتوانیم بگوییم که واترجت وسیلهای است که با یک پمپ بسیار قوی آب را با فشار زیاد به داخل یک نازل با قطر خیلی کم هدایت میکند، سپس آب سرعتی در حدود ۰۹۹ متر بر ثانیه پیدا میکند، سپس مادۀ سایندهای به نام ابرسیو (abrasive) بهمنظور برش مواد سخت به این آب تزریق میشود، این مخلوط آب و مواد ساینده که با فشار ۰۹۹۹ تا ۰۰۹۹ بار (بسته به قدرت پمپ) از نازل خارج میشود طرح را بر روی قطعه موردنظر برش میدهد.
درست است که نام این دستگاه بر اساس نوع کار آن است اما واترجت ها فقط برای مواد نرم فقط از آب استفاده میکنند و برای برش مواد سختتر مانند فلزات و سنگها به مواد مصرفیای نیاز دارند که بتوانند جسم موردنظر را راحتتر و با دقت بیشتری برش دهند این مواد عبارتاند از ابزار برش، آب خالص یا آب به همراه مواد ساینده.
مواد ساینده در واترجت ها مواد به خصوصی هستند که این مواد عمدتاً سیلیکون کارباید، سیلیس یا لعل است که بسته به جنسی که باید ماشینکاری شود در نظر گرفته میشود. این مواد پس از مصرف قابل بازیافت نمیباشند و اندازه ذرات ساینده معمولاً بین ۱۵۰ تا ۱۰۰۰ است. نسبت مخلوط حجمی آب و ذرات ساینده مرز و نقطهای دارد که اگر مقدار نسبت حجمی کمتر یا مساوی آن باشد راندمان بالاتری خواهد داشت و با بیشتر شدن نسبت ذرات ساینده در آب راندمان پایین میآید.
همانطور که در اول مقاله گفته شد دستگاه واترجت وسیلهای بود که، در سالیان اخیر رشد چشمگیری داشته و در میان صنعتیان محبوبیت به خصوصی پیداکرده است. این محبوبیت و رشد بر اساس مزیتهای این دستگاه است که، مزیتهای آن نیز بسیار فراوان است. مزیتهای دستگاه واترجت به شرح زیر است.
اما این دستگاه چندان هم بیعیب و نقص نیست و معایبی نیز دارد که، همین معایب است که نتوانسته نظر برخی از صنعتیان را به خود جلب کند عمده این معایب به شرح زیر است.
منبع: گروه تامین محتوای فولاد ۲۴