فلز آنلاین
اطلاعات ضروری آهنفلز آنلاین
اطلاعات ضروری آهنآلیاژ اینکونل چیست؟
آلیاژ اینکونل که به نام های “inco” یا "iconel" نیز خوانده می شود، از خانواده آلیاژهای محلول جامد بین‌نشین نیکل- کروم می‌باشد و به‌طور کلی برای کاربردهای دما بالا استفاده می‌گردد.
با ما همراه باشید، در ادامه مقاله با موارد ذیل:
آشنایی با انواع اتصالات
اتصالات در تمامی سازه‌ها از جمله سازه‌های فولادی یکی از اجزای اساسی سازه بوده و عامل اصلی یکپارچگی سیستم‌های سازه‌ای است. یک اتصال ضعیف و نامناسب می‌تواند منجر به یک سری زوال‌های پی در پی و بنیادی در سازه فولادی شود، در این نوشتار به اختصار به انواع آن خواهیم
از آنجا که زوال اعضای سازه‌ای خیلی کم اتفاق میافتد، بسیاری از زوال‌های سازه‌ای ناشی از طراحی ضعیف اتصالات یا ضعف در جزئیات اجرائی است. در طراحی و اجرای اتصالات ساختمان‌های فولادی باید توجه ویژه‌ای بشود که حتی در ساختمان‌های در حال احداث نیز مشکلات متعددی دیده می‌شود که به هنگام زلزله شکست جوش و گسیختگی اتصال ساده، یا گیردار تیر به ستون ساختمان‌های فولادی زیاد تجربه شده است.
اتصالات چیست؟
اتصالات لوله به قطعاتی می گویند که برای تغییر جهت، انشعاب گیری، تبدیل قطر لوله و یا اتصال دو لوله به همدیگر استفاده می شود. این اقدامات در طول مسیر لوله کشی انجام می شود تا لوله فولادی و سایر مقاطع به درستی در مکان قرار بگیرد و وظیفه انتقالات به خوبی انجام شود. به این فرآیند لوله کشی می گویند که در طی آن نیاز است که لوله ها را متناسب با وزن، جنس و شرایط مقاطع، به یکدیگر متصل کنند.
در کل اتصالات یا fitting جهت متصل کردن لوله ها یا تبدیل، کاهش و افزایش قطر لوله و یا تقسیم مسیر جهت محتویات لوله در لوله کشی ها بکار گرفته می شود، که در روش های وصل آن ها می توان هم از قابلیت پیچی شکل آنها استفاده نمود و هم آنها را جوش داد که عموما در موقعیت های لوله کشی گازی برای جلوگیری از خطر نشت گاز آنها را جوش می دهند. کاربرد اتصالات به منظور استفاده در پروژه های تاسیساتی ساختمانی الزامیست و در تعداد انبوه و جنس های گالولنیزه، درزدار و بدون درز تولید و عرضه می گردند.
انواع اتصالات:
- اتصالات سه راهی
- اتصالات زانویی
- اتصالات تبدیل
- اتصالات کپ
- اتصالات سردنده
اتصالات جوشی:
اتصالات جوشی از جمله اتصالاتی است که قابلیت جوش به انواع لوله‌ها را دارد. خاصیت مهم این اتصالات، تغییر مسیر جریان سیال به شاخه‌های دیگر است. اتصالات صنعتی همچنین سبب کاهش اندازه لوله‌ها می‌گردند و با اتصال به دیگر تجهیزات، تسهیل‌کننده فرآیند لوله کشی می‌شوند.
انواع اتصالات جوشی در شکل و شمایل مختلفی چون زانویی، کروی، کلاهکی هستند که قابلیت تنظیم میزان جریان و کاهش و افزایش آن را دارند. اتصالات جوشی از شایع‌ترین و رایج‌ترین اتصالات هستند که در اندازه‌های مختلف برای لوله‌ها موجودند.
اتصالات جوشی با استفاده از لوله‌های یک پارچه یا بدون درز ساخته می‌شوند. برای ساختن اتصالات جوشی از مواد اولیه و مصنوعی با کیفیت استفاده می‌شود که در فرآیندهای مختلف تبدیل به اتصالات زانویی، کلاهکی و کروی می‌گردند. شکل گیری و ساخت اتصالات جوشی طی یک فرآیند فشرده و قوی اتفاق میافتد که سبب شکل گیری و فرم مخصوص اتصالات می‌شود. ماده اولیه این اتصالات صنعتی لوله یا شلنگی است که به صورت طولی برش داده می‌شود و در قالب مشخصی شکل و فرم می‌یابد و در آخر تحت عملیات حرارتی، انسجام یافته و شکل آن ثابت می‌ماند. اتصالات جوشی کروی شکل، بیشترین کاربرد را برای تنطیم جریانات دارند.
اتصالات جوشی از جنس استیل اتصالات صنعتی رایج‌‌تری هستند که دلیل آن، کم هزینه بودن این نوع از اتصالات است. اتصالات Sch 10 نیز در اتصالات جوشی استیل رایج هستند. اتصالات جوشی به دو صورت اتصالات جوشی فولادی و اتصالات جوشی استیل تولید و در صنایع آب و فاضلاب، گاز، بخار، هوا و صنایع مختلف مورد استفاده قرا می‌گیرند. هر کدام از این اتصالات جوشی نیز به دو نوع درزدار و مانیسمان تقسیم‌شده که بر اساس فشار، کارکرد خطوط، نوع سیال و ضخامت لوله انتخاب می‌گردد.
انواع اتصالات جوشی:
- اتصالات استیل جوشی درزدار
- اتصالات استیل جوشی مانیسمان
- اتصالات فولادی جوشی درز دار
- اتصالات فولادی جوشی مانیسمان
زانو ELBOW
نوعی از قطعات خمیده لوله‌ها و دیگر مجاری صنعتی که این خمیدگی به زانوی انسان شبیه است زانویی گفته می‌شود. یا زانویی سرویس نوعی اتصال لوله‌کشی یا پایپینگ است،که...
آیا شما با استاندارد های انواع اتصالات آشنایی دارید؟شما می توانید با مراجعه به انواع اتصالات در سایت فولاد24 اطلاعات تکمیلی را بدست آورید.
فرمینگ ورق گالوانیزه چیست؟
رول فرمینگ چیست؟
برای آشنایی با فرمینگ ورق گالوانیزه ابتدا باید بدانیم که ورق فولادی به عنوان ماده اولیه در صنعت آهن آلات محسوب می شود. این محصول با استفاده از شمشه های فولادی تولید می شود، که با انجام عملیاتی به نام فرمینگ ورق فرم استفاده در صنایع مادر از قبیل لوله فولادی، سقف عرشه فولادی، کرکره ای و خیلی موارد دیگر را به خود می گیرد. این فرآیند قابل اجرا برای انواع ورق فلزی ، ورق استیل ، ورق گالوانیزه و… قابل اجرا می باشد. این عملیات با استفاده از دستگاه فرمینگ ورق صورت می پذیرد، به این گونه که شیت ( ورق ) را بر روی شافت هایی که به واسطه یاتاقان مهار شده اند قرار داده و با توجه به نوع فرآیند فرمینگ و تحت عملیاتی، ورق فرم مورد نظر را می گیرد.
انواع قالب فرمینگ:
انواع دستگاه رول فرمینگ ورق در بازار موجود است که ورق های از جنس های مختلف را در طرح های متفاوت فرم می دهند. هرکدام از این طرح ها به دلیل ساختار ظاهری برای استفاده خاصی مناسب می باشد.
- ورق شیروانی: این طرح خود انواع مختلفی دارد که اغلب برای سقف ها کاربرد دارد. انواع آن شامل فرم سینوسی یا کرکره ای ، شیروانی ذوزنقه ، شیروانی شادولاین می شود.
- ذوزنقه که به فرمینگ ورق عرشه فولادی هم معروف است.
- فرم سفال یا تیپ فرانسه
- سفال یا تیپ پالرمو : این طرح بر روی ورق های با ضخامت ۵۰ صدم میلیمتر اجرا می شود، گام ها در این ورق ۲۵ سانتی متری می باشد.
- فرم دیواری تیپ کانکس
- دیواری یا تیپ دامپا و نما
فرمینگ ورق گالوانیزه
ورق گالوانیزه که پوششی از جنس فلز روی بر سطح خود دارد در انواع رنگ ها تولید می گردد. رنگ آمیزی ورق های گالوانیزه با استفاده از اسپری یا با قرار گیری در کوره های خاص انجام می گیرد. ورق های گالوانیزه با ضخامت ۰.۱۸ تا ۶ میلیمتر را با استفاده از دستگاه های فرمینگ در طرح های متنوعی فرم می دهند.
۱. یکی از شیوه های سنتی در شکل دهی این محصول طرح سینوسی می باشد. طرح سینوسی شکلی شبیه به امواج دریا دارد که اغلب از ورق گالوانیزه با این طرح در ساخت سقف شیروانی و یا سقف های کاذب مورد استفاده قرار می گیرد.
۲. روشی دیگر در فرم دهی ورق های گالوانیزه طرح ذوزنقه می باشد. این طرح بیشتر در مکان های پر تردد با هوای مرطوب مناسب است. البته این روش خود سه نوع مختلف دارد. ورق گالوانیزه دامپا که برای استفاده در پوشش سقف یا قسمت های داخلی دیوار استفاده می شود. طرح نما برای ساخت سطوح های شیبدار و طرح نما برای سطوح خارجی و یا سوله ها کاربرد دارد.
انواع فرمینگ ورق گالوانیزه:
ورق های گالوانیزه در فرم های متنوع و رایجی اعم از: طرح سفال، ذوزنقه، شادولاین و کرکره سینوسی تولید می شوند.
-ورق گالوانیزه طرح ذوزنقه
این محصول شکل خاصی از ورق گالوانیزه می باشد. در این فرمینگ موج های مربعی شکل در عرض ورق ایجاد می گردد.
در شکل دهی ذوزنقه هیچ محدودیت طولی وجود ندارد بنابراین با توجه به سفارش مشتری طول و عرض دلخواه آن انتخاب می گردد.
بالاترین مقاومت در انواع ورق های گالوانیزه مربوط به فرم ذوزنقه می باشد. ولی از لحاظ پوشش دیوارها و سقف ها کارایی پایینی نسبت به فرم دیگر دارند. در ادامه به خصوصیات این محصول که سبب محبوبیت آن در صنعت ساخت و ساز گردیده می پردازیم.
- زیبایی و قیمت مناسب
- نصب سریع و آسان
- وزن سبک و ایمنی بالا در برابر زلزله
- مقاومت در مقابل رطوبت
- یکپارچگی و عدم شکستگی
این مدل گزینه ای بسیار مناسب برای مکان های پرتردد با آب و هوایی مرطوب و شرجی می باشد. فرم های مختلف از قبیل نما و دامپا و آبرو در ابعاد دلخواه قابل سفارش می باشند.
ورق گالوانیزه دامپا: بیشترین کاربرد فرم دامپا در پوشش قسمت داخلی دیوار و سقف ها می باشد.
ورق گالوانیزه نما: کانال هایی پیش ساخته که برای هدایت و جمع آوری آب جمع شده حاصل از باران و برف استفاده می شود و در سطوح سقف های شیروانی و شیبدار به کار برده می شود .
ورق گالوانیزه آبرو: پوششی است فلزی، بر سطوح خارجی ساختمان ها و سوله ها جهت محافظت در برابر آب و رطوبت .
کاربرد ورق گالوانیزه ذوزنقه :
مهمترین کاربرد این محصول را می توان در سقف های شیروانی، ویلا و سوله های صنعتی و ورزشی دانست. همچنین به عنوان حصار دور زمین یا ساختمان نیز مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین نوع جدید کاربرد این محصول مربوط به ساخت و ساز داخل ساختمان می باشد. این شکل دهی عموما به نام دک (DEK) یا عرشه فولادی استفاده می شود و به جای تیرچه سفال در ساخت سقف ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از این محصول به عنوان ساندویچ پانل سقفی نیز استفاده می گردد و قیمت هر متر مربع ساندویچ پانل سقفی با توجه به جنس ورق متفاوت است.
-ورق گالوانیزه طرح کرکره سینوسی
کرکره سینوسی فرمینگ خاصی از ورق گالوانیزه می باشد که موجهای با فاصله نزدیک بصورت گرد در عرض ورق ایجاد می کند .
ورق کرکره از اولین و رایج ترین ورق موج دار جهت پوشش سقف های شیبدار بوده که از دیرباز مورد استفاده قرار می گیرد. به دلیل شباهت شکل ظاهری این ورق به موج های مدور و دایره ای مانند، به آن ورق سینوسی (Sinoos) نیز گفته می شود.
این نوع فرمینگ از قدیمی‌ترین و پر فروش‌ترین فرم ورق شیروانی برای پوشش سقف می‌باشد. تولید این نوع کرکره با ورق گالوانیزه ساده یا ورق گالوانیزه رنگی انجام می‌پذیرد که به صرفه‌ترین نوع فرمینگ ورق جهت پوشش‌های سقف، کرکره سینوسی با ورق گالوانیزه می‌باشد. بدیهی است کرکره‌های رنگی علاوه بر زیبایی بیشتر دارای قیمت بالاتری نیز می‌باشند ورق گالوانیزه کرکره سینوسی ( ورق های گالوانیزه ی رنگی یا ورق های گالوانیزه ساده و بدون رنگ) کاربرد متنوعی دارد که ازآن جمله می توان به پوشش سقف های شیروانی به پر کاربرد ترین حالت و یا استفاده از دور زمین و حصار ساختمان می باشد .
ورق سینوسی بیشتر جهت ساخت سقف های شیروانی منازل و کارگاه ها استفاده می گردد، به دلیل ماهیت پوشش شیروانی که همواره در تماس مستقیم با برف، باران و رطوبت قرار دارد، در ساخت ورق از پایه ای آهنی استفاده می شود تا از آن در برابر زنگ زدگی و پوسیدگی محافظت کند و دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ زدگی داشته باشد. از همین رو در تولید آن از ورق های گالوانیزه رنگی و ساده استفاده می شود.
تفاوت ورق ذوزنقه ای و سینوسی
این نوع ورق ها کاربرد و کارکردی مشابه ورق گالوانیزه سینوسی دارند اما در سایز و میزان مقاومت متفاوت هستند. برخی از خریداران تصور می کنند هر چه میزان ضخامت ورق بالاتر باشد دارای کیفیت و مقاومت بهتری بوده و در نتیجه برای کاربردشان مناسب تر است. اما باید بدانید این امر تصور غلطی بیش نیست! با توجه به نوع مصرف، مکان مورد استفاده و فشارهای وارده بر ورق باید طول و ضخامت مناسبی را در نظر داشت. طبیعتا با افزایش ضخامت ورق، وزن نیز تحت تاثیر قرار گفته و محصول سنگین تر خواهد بود بر همین اساس با توجه به مصارف خود باید محصولی با وزن مناسب سفارش داد.
-ورق گالوانیزه طرح سفال
ورق طرح سفال ورقی زیبا و مستحکم هست که مناسب برای هر مدل از سقف شیروانی می باشد این ورق در به عنوان پوشش برای سقف آلاچیق ، سقف های شیروانی و همچنین سقف های طرح سفال و سردر ساختمان ها استفاده می شود. ورق طرح سفال از ورق رنگی و گالوانیزه باضخامت ۰.۴ تا ۰.۶ میل تولید می گردد.
-ورق طرح سفال موج دار
این محصول ورقی وزن سبکی دارد و زیبایی خیره کننده ای به محل اجرا می دهد و از ویژگی های این ورق می توان به سبکی ایمنی و زیبایی واستحکام اشاره کرد و مانند سفال پوسیدگی و شکستگی ندارد.
مزایای ورق طرح سفال :
- سبک بودن و ایمنی بالا مقابل طوفان و زلزله و سایر بلایای طبیعی
- نصب با مدت زمان کوتاه و آسان
- زیبایی خیره کننده و قیمت مناسب این محصول نسبت به دیگر مصالح در این زمینه
- ثابت ماندن رنگ در دراز مدت
- سازگار با انواع شرایط جوی
- مقاومت و استحکام بالا در مقابل طوفان و تندباد و گرد باد
-ورق گالوانیزه طرح شادولاین
ورق شادولاین از جمله زیباترین طرح های موج دار ورق شیروانی می باشد. طرح شادولاین طرحی کلاسیک شبیه به ذوزنقه است که در ابتدا بیشتر بر روی ساندویچ پنل اجرا می شد ولی با افزایش تقاضا برای این طرح استفاده از آن روز به روز گسترش یافته و بر روی سقف های مختلف اجرا گردید. با توجه به تعداد کنگره های ورق طرح شادولاین و همچنین کاردهی مفید آن این ورق از جمله محبوب ترین طرح های موجدار شیروانی گردیده است.
قیمت ورق شادولاین نسبت به ورق سینوسی گالوانیزه کمی بالاتر می باشد ولی از لحاظ زیبایی و طراحی بسیار مناسب تراز ورق های دیگر می باشد و ساختمان ها را از حالت سنتی خارج می نماید.
منبع:گروه تأمین محتوای فولاد۲۴
مهمترین شرایط ناایمن محیط کار
شرایط ناایمن محیط کار
مهمترین علل حوادث در اثر شرایط ناایمن محیط کار عبارت‌اند از:
- لبه‌ها و پرتگاه‌های بدون حفاظ و علائم هشدار
- وجود مواد خطرناک
- وجود ابزار و دستگاه‌های معیوب
- بی‌نظمی و ریخت‌وپاش در کارگاه
- دستگاه‌های بدون حفاظ و پوشش‌های ایمنی
- وجود عوامل زیان‌آور در محیط کار مانند سروصدا، روشنایی کم
- فقدان یا نقص در سیستم تهویه
- فقدان وسایل خاموش‌کننده حریق
لبه‌ها و پرتگاه‌های بدون حفاظ
کلیه قسمت‌هایی از کارگاه که امکان سقوط وجود دارد مانند چاله آسانسور، لبه پرتگاه‌ها و طبقات ساختمان، کلیه چاله‌ها و گودال‌های بازبایستی توسط حفاظ مناسب محفوظ و محصور شوند به‌نحوی‌که از ورود افراد به داخل محدوده خطر جلوگیری کرده و توسط علائم هشداردهنده مشخص‌شده و در خصوص خطر سقوط و نسبت به لزوم پرهیز از نزدیک شدن به محوطه خطرناک اطلاع‌رسانی گردد. توجه به این نکته ضروری است که حفاظ باید از استحکام کافی برخوردار باشد تا از سقوط افراد و ورود آنان به محدوده خطر جلوگیری نماید.
وجود مواد خطرناک
از عوامل دیگری که باعث شرایط ناایمن محیط کار می باشد کارگاهی است که در آن مواد خطرناک مانند آزبست، سرب، بنزن و سایر حلال‌ها و مواد شیمیایی خطرناک و قابل اشتعال و انفجار وجود دارد ،به همین دلیل دارای شانس بیشتری برای ایجاد حوادث خواهد بود و به‌منظور ایمن‌سازی محیط کار بایستی حتی‌الامکان آنها را از محیط خارج کرده و یا با مواد کم‌خطری جایگزین نموده و یا درنهایت به‌صورت ایمن نگهداری و به مصرف رساند تا کمترین خطر را متوجه کارگران کارگاه نماید.
بی‌نظمی و ریخت‌وپاش در کارگاه
وجود بی‌نظمی و ریخت‌وپاش در کارگاه می‌تواند باعث ایجاد حادثه شود، درواقع کارگاهی که بی‌نظم باشد بیشتر مستعد ایجاد حوادث است. هرگز نباید منظم و مرتب کردن کارگاه را به زمان آینده و در وقت مناسب موکول کرد. بارها دیده‌شده که وجود قطعات و ابزار رهاشده در کف کارگاه باعث برخورد به افراد و ایجاد حادثه شده است.
دستگاه‌های بدون حفاظ و پوشش‌های ایمنی
از دیگر عوامل شرایط ناایمن محیط کار می توان به ،دستگاه‌هایی که متحرک بوده و یا قسمت‌هایی از آن در اثر حرکت‌های چرخشی یا رفت‌وبرگشت امکان برخورد با دست یا بدن اپراتور دستگاه یا سایر کارگران را دارد، بایستی به نحو مؤثر حفاظ گذاری شود تا از ورود دست یا بدن یا حتی قسمتی از لباس که منجر به کشیده شدن بدن به داخل دستگاه شود جلوگیری نماید. در هنگام کار نیز باید همواره از حفاظ‌های تعبیه‌شده دستگاه به نحو مطلوب استفاده کرد.
وجود عوامل زیان‌آور در محیط کار
هر کارگاه باید ازلحاظ وجود عوامل زیان‌آور فیزیکی مانند سروصدا، ارتعاش دست و بازو و ارتعاش تمام بدن، نور، عوامل جوی و سرما و گرما و هوای نامناسب و غیرقابل‌تحمل و ... و عوامل شیمیایی مانند گازها و بخارت سمی، حلال‌ها و عناصر مضر شیمیایی و عوامل ارگونومیکی و سایر عوامل زیان‌آور بررسی و اندازه‌گیری شود و نسبت به رفع عوامل زیان‌آور آن اقدام گردد.
فقدان یا نقص در سیستم تهویه
درصورتی‌که عوامل شیمیایی نظیر گازها و بخارات و گردوغبار در اثر فعالیت دستگاه‌ها و عوامل تولید در کارگاه وجود داشته باشد، بایستی تمهیداتی اندیشیده و اجرا شود تا از پخش آن در کل کارگاه جلوگیری و نسبت به خروج سریع آن از کارگاه توسط سیستم تهویه مناسب اقدام گردد، به‌نحوی‌که مواد شیمیایی مضر از محدوده تنفسی کارگر عبور نکرده و وارد دستگاه تنفسی کارگر نشود.
سیستم تهویه مناسب سیستمی است که در آن مواد آلاینده و زیان‌آور را از نزدیک‌ترین محل تولید آن به خارج از محیط کار منتقل نموده (تهویه موضعی مکشی) و هوای تمیز را جایگزین نموده و وارد محدوده تنفسی کارگر نماید ( سیستم تهویه مکشی- دهشی) . درصورتی‌که قدرت مکش هواکش‌ها و طراحی و اجرای مسیر عبور مواد آلاینده و هوای تمیز به‌صورت صحیح و دقیق محاسبه نگردد، ممکن است علیرغم کار هواکش‌ها، سیستم تهویه عملکرد صحیحی نداشته و عملاً کمکی به خروج مواد آلاینده ننماید یا هنگام خروج مواد آلاینده ، کماکان از مسیر تنفسی کارگر عبور کرده و وارد سیستم تنفسی کارگر شود.
فقدان یا نقص در سیستم اطفای حریق
- تهیه و نصب وسایل خاموش‌کننده دستی و خودکار متناسب با خطرات موجود در کارگاه و در فواصل مناسب
- آموزش همگانی برای واکنش در برابر حریق
- آموزش و تمرین برای استفاده از خاموش‌کننده‌های دستی
منبع: گروه تامین محتوای فولاد ۲۴
تفاوت آهن، فولاد و چدن
سنگ آهن، مبنای ساخت و تولید آهن و فولاد می باشد. با گداختن سنگ آهن در کوره های آهن گدازی ، آهن خام تولید می گردد و با آهن خام نیز آهن معمولی ، چدن و فولاد را می سازند ، در واقع چدن و فولاد آلیاژهایی از آهن هستند .
در ادامه این مقاله به موارد زیر خواهیم پرداخت:
سنگ آهن
چدن
فولاد
تفاوت آهن ، فولاد و چدن
سنگ آهن
سنگ آهن را برای تولید آهن، فولاد و چدن ، در کوره های گداز حرارت داده و محصول خام را می سازند. سنگ آهن مخلوطی از اکسیدهای این عنصر، نمک های معدنی ، سنگ آهک ، سیلیس ، آلومین و ... می باشد . از چهار نوع سنگ می توان در کوره آهن گدازی استفاده نمود.
هیدروکسیدها
اکسیدها
کربنات
سولفور
سنگ آهن
چدن
چدن، از آهن خام خاکستری تولید می شود که با مقداری قراضه آهن در کوره های مخصوص، ذوب می گردند تا مقداری از کربن آن بسوزد و ناخالصی هایی نظیر گوگرد و فسفر که خصوصیات آن را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار می دهند ، به صورت سرباره خارج گردد ، حال فلز مذاب باقی مانده که حاوی مقداری منگنز نیز می باشد ، چدن نام دارد .
فولاد
فولاد به علت قابلیت شکل پذیری و مقاومت زیاد خود ، یکی از مهمترین مصالح ساختمانی به حساب می آید ، خواص فولاد به درصد کربن موجود در آن ، عملیات حرارتی انجام شده بر روی آن و فلزهای آلیاژدهنده موجود در آن بستگی دارد.
فولاد
تفاوت آهن ، فولاد و چدن
در تمامی کارهای صنعتی همانند جوشکاری، ماشین کاری، مهندسی مواد و .... توانایی شناختن چدن از آهن از موضوعات پر اهمیت در صنعت ساخت و تولید می باشد.
آهن: آهن از فولاد کم کربن تولید می شود. کیفیت این نوع آلیاژ توسط درصد کربن و منگنز پایین مشخص می گردد. (کربن کمتر از ۰.۰۸ درصد و منگنز کمتر از ۰.۰۶ درصد)
فولاد : آهن مذاب تصفیه شده را با افزودن مقدار معین کربن و فلزهای آلیاژ دهنده مثل وانادیم ، کروم ، تیتانیم ، منگنز و نیکل به فولاد تبدیل می‌کنند. بیشترین حد کربن در فولاد، تقریباً ۲ درصد می باشد.
چدن: آلیاژی از آهن و کربن است که عموما ۳ تا ۵ درصد کربن و ۱ تا ۳ درصد سیلیسیم دارد. میزان کربن چدن، از فولاد بیشتر است. چدن ها گروه مهمی از آلیاژهای ریخته گری هستند.
فولاد را در گذشته به صورت آلیاژی از آهن و کربن توصیف می کردند اما امروزه با وجود برخی از مهم ترین انواع فولاد نظیر فولادهای (Interstitial- Free(IF و فولادهای زنگ نزن فریتی نوع ۴۰۹ که در آنها کربن یک ناخالصی است که مقدار آن در حد چند جزء در میلیون است، دیگر نمی توان از توصیف آلیاژ آهن و کربن برای فولاد استفاده کرد. طبق تعریف، فولاد باید شامل حداقل ۵۰ % آهن و یک یا چند عنصر آلیاژی دیگر باشد. این عناصر معمولا شامل کربن، منگنز، سیلیسیم، نیکل ، کرم ، وانادیم، مولیبدن، تیتانیوم، نیوبیم و آلومینیوم هستند.
نقطه ی ذوب چدن پایین تر از نقطه ذوب آهن است.
چدن نسبت به آهن در مقابل خوردگی آسیب پذیر تر می باشد.
چدن بسیار خشک تر و خمش ناپذیرتر از فولاد و آهن می باشد.
در اینجا چند نکته ساده برای فهمیدن تفاوت بین چدن و آهن قابل ذکر است:
نگاه کردن به سطح دو فلز : سطح فلز آهن به رنگ خاکستری تیره و براق می باشد. فلز چدن سطحی مات و کدر و رنگی خاکستری دارد.
تست جرقه (Spark Test) : در صورت وجود دستگاه سنگ رو میزی تست جرقه (Spark Test) را انجام می دهیم. با قرار دادن لبه ای از دو فلز زیر سنگ رومیزی و نگاه کردن به جرقه آن می توان تا حدی به ماهیت آن دو فلز پی برد.
- اگر طول جرقه ها کم ، رنگ آن قرمز ، و نوک جرقه ها برفکی شکل باشد فلز چدن است.
- اگر طول جرقه ها زیاد، رنگ آن سفید، و نوک جرقه ها چنگالی و سوزنی شکل باشد فلز آهن (فولاد کم کربن) است.
تست براده : چدن فلزی ترد است. پس براده ی آن نیز ترد و شکننده است. در صورت وجود دستگاه تراش یا فرز می توانیم قسمتی از یک نمونه فلز را ماشینکاری کنیم. اگر براده ناپیوسته باشد فلز چدن و اگر براده پیوسته باشد فلز آهن است. برای انجام این تست حتما نیازی به دستگاه تراش یا فرز نیست. با یک قلم تیز نیز می توان این آزمایش را انجام داد. به طوری که سعی کنیم یک لایه ی نازک از روی فلز برداریم. اگر لایه مانند نوار برداشته شد فلز آهن و اگر براده ها بسیار ریز برداشته شدند. فلز چدن است.
رنگ فلز ذوب شده آنها : نمونه را زیر مشعل قرار داده و تا رسیدن به نقطه ذوب صبر می کنیم. در لحظه ذوب شدن رنگ فلز می تواند در تشخیص نوع آن به ما کمک کند.
- اگر رنگ فلز گداخته شده قرمز باشد، فلز چدن است.
- اگر رنگ فلز گداخته شده سفید باشد، فلز آهن است.
تهیه شده توسط گروه تامین محتوای فولاد ۲۴